Je af en toe eenzaam voelen, hoort bij het leven. Maar door verschillende oorzaken kan eenzaamheid aanhouden en uiteindelijk leiden tot serieuze gezondheidsproblemen. Wat zijn die oorzaken precies en hoe kun je eenzaamheid het beste aanpakken?
Verschil alleen zijn en eenzaamheid
Alleen zijn betekent niet per se dat je ongelukkig bent, maar zonder netwerk om je heen kun je je echt eenzaam voelen. Eenzaamheid is een negatieve en persoonlijke ervaring, waarin je je niet verbonden voelt. Je ervaart een gemis aan een hechte, emotionele band met anderen. Of je hebt minder contact met andere mensen dan je wenst. Lees hier meer over eenzaamheid en de symptomen.
Eenzaamheid volwassenen en ouderen
Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu gaf in 2020 maar liefst 47% van de volwassen bevolking aan eenzaam te zijn. Zeker tijdens deze crisis is eenzaamheid enorm gestegen. Eenzaamheid ontstaat niet van de ene op de andere dag: dit is een proces waar vele maanden tot jaren overheen gaan. Door verschillende omstandigheden kun je terechtkomen in een sociaal isolement. Familieleden en vrienden hebben bijvoorbeeld steeds meer hun eigen leven. Hoewel je op jongere leeftijd nog makkelijk in contact kwam met mensen van jouw leeftijd, is dat op latere leeftijd veel moeilijker.
Symptomen eenzaamheid
Eenzaamheid kan allerlei oorzaken hebben. Bijvoorbeeld door een verandering in iemands leven of het verliezen van contact. We onderscheiden drie verschillende oorzaken.Verandering in relaties
Relaties die veranderen zijn een bekende oorzaak. Je kunt vrienden en familie langzamerhand uit het oog verliezen, omdat contacten verwateren. Maar je kunt ook door een plotselinge gebeurtenis een verandering van relaties hebben. Denk aan het overlijden van dierbaren of aan een scheiding. Mede door het wegvallen van je relatiepartner, kan dit ook het gevolg hebben dat je het contact verliest met gezamenlijke vrienden. Over het algemeen komt eenzaamheid sterker naar voren onder mensen zonder partner. Een goede partnerrelatie beschermt vooral tegen emotionele eenzaamheid. Lees hier meer over hoe je contacten legt als alleenstaande ouder. Ondanks dat je een partner hebt, kun je je ook erg eenzaam voelen. Dat kan het geval zijn wanneer je van je partner geen emotionele steun en hulp ervaart of als partners elkaar niet begrijpen. Je voelt je alleen in de relatie.Omstandigheden
Persoonlijke omstandigheden leiden tot gevoelens van eenzaamheid. Als je bijvoorbeeld net bent verhuisd, is het moeilijk om een sociaal netwerk op te bouwen. De woonomgeving zelf kan tevens ook van invloed zijn. In de ene wijk is de publieke ruimte minder ingericht op contact.
Daarnaast lopen mensen die moeite hebben met rondkomen een groter risico met eenzaamheid te maken te krijgen. Geld speelt namelijk een rol in sociaal contact. Een terrasje, een cadeau op de verjaardag of bijvoorbeeld een uitje kost allemaal geld. Als je weinig geld hebt, kan je bewust of onbewust besluiten activiteiten uit de weg te gaan. Als je ook werkloos bent, is er nog meer aan de hand. Je hebt geen contact met collega’s en ook contacten met vrienden kunnen moeizamer worden.
Een volgende oorzaak is pensionering. Met pensioen gaan is een van de meest ingrijpende gebeurtenissen in het leven. Het gemis aan de dagelijkse contacten en gesprekken met collega’s kunnen je eenzaam laten voelen.
Een andere oorzaak op eenzaamheid is pesten. Mensen die gepest worden lopen een groter risico. In plaats van gezelligheid, kun je je afsluiten omdat contacten met anderen juist leiden tot pijn, verlies van zelfvertrouwen en angst.
Als laatste de mantelzorgers. Mensen die intensief en langdurig zorgen voor een naaste hebben weinig tijd en capaciteiten waardoor er weinig ruimte is om sociale contacten te onderhouden. Bovendien kan ook de relatie met de verzorgde door de mantelzorg onevenwichtig worden.
Persoonlijke situatie
Ook persoonlijke omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat je te maken krijgt met eenzaamheid. Bijvoorbeeld als we ouder worden. Naarmate we ouder worden, veranderen we namelijk ook. Ons lichaam gaat achteruit en dat brengt beperkingen met zich mee. Gezondheidsklachten staan sociaal contact in de weg of veroorzaken onbegrip of schaamte.
Ook vormt dementie een belemmering voor betekenisvol contact met anderen. Ook de partner van iemand met dementie kan juist last krijgen van eenzaamheidsgevoelens.
Tevens je verwachtingen zijn een mogelijke oorzaak op eenzaamheid. Mensen vergelijken hun eigen situatie vaak met die van anderen. Wanneer je graag veel goede relaties wil hebben met anderen, voel je je eerder eenzaam dan als je deze behoefte minder hebt.
Ook onderstaande situaties zijn mogelijke oorzaken op eenzaamheid:
‘Anders’ zijn
Autisme
Depressie
Lichamelijke of verstandelijke beperking
Persoonlijke eigenschappen
Psychiatrische aandoening
Psychose
Eenzaamheid aanpakken
Eenzaamheid is overal, je bent niet alleen. Praten helpt! Blijf je gevoelens van eenzaamheid ervaren? Ga in gesprek met je huisarts. Of onderneem zelf al stappen en probeer contact te zoeken met anderen. Tegenwoordig gaat dat wat anders dan voorheen. Bijvoorbeeld via de Klup-app. Leer eenvoudig mensen kennen online en ontmoet ze op een offline activiteit! Met wekelijks meer dan 200 activiteiten is er voor iedereen wat.
Download de app, maak een profiel aan en kijk welke kluppers er in de buurt zijn en activiteiten organiseren.
Het verhaal van Klup
Klup is opgericht door Michelle Wolters en Michiel van den Berg. Het idee van Klup is ontstaan toen de vader van Michelle er alleen voor kwam te staan en hij een aantal jaren geleden verhuisde van Brabant naar Amsterdam. Maar hoe vind je die Brabantse gezelligheid ook in Amsterdam en hoe bouw je een nieuw netwerk op? Na enig onderzoek kwamen zij erachter dat hier geen eigentijdse en vooral leuke ‘online’ manier voor was. Online ontmoeten en offline afspreken, dat is wat je met Klup doet!
