1 Eiland, 4 klimaten Vanwege het reliëf in het landschap, in combinatie met de sterke zeewind en hoge bergen, is Madeira een eiland dat wordt beheerst door diverse microklimaten. Omdat de regen in het noorden niet voorbij de hogen kliffen komt, is het hier aanzienlijk vochtiger en tropischer dan aan de zuidkant. Vanwege deze unieke klimatologische omstandigheden kent Madeira een extreme variatie in landschappen en plantensoorten. De stabiele factor is de temperatuur: die ligt altijd rond de 22 graden. Al het groen – de eindeloze zee aan hortensia’s, orchideeën en magnolia’s – wordt geïrrigeerd dankzij de meer dan 2000 kilometer aan levada’s die je over heel het eiland hoort kabbelen. Langs deze smalle irrigatiekanaaltjes zijn prachtige wandelroutes uitgestippeld. De honderden tochten brengen je langs de mooiste kliffen, bossen en watervallen van het eiland. Mede hierdoor is Madeira een trekpleister voor natuur- en wandelliefhebbers.

Funchal Vanaf het vliegveld rij je in een kleine twintig minuten over een prachtige kustweg naar de hoofdstad Funchal. De stad met ongeveer 100.000 inwoners was in de negentiende eeuw een toevluchtsoord voor Europese adel. Je hoeft dan ook niet lang door Funchal te struinen om in te zien waarom prinses Sisi het hier 150 jaar geleden zo naar haar zin had. De over de bergen gedrapeerde stad mondt via statige straten en nauwe middeleeuwse gangetjes uit in zee bij de boulevard Avenidado Mar. Hier kun je wandelen of binnen stappen bij een van de vele cafés voor een poncha, de lokale cocktail van rum en sinaasappel. Je kijkt vanaf de terrasjes uit op een rij vissersboten waarop oude mannetjes hun hengels uitgooien. Ook vind je hier een replica van de Santa Maria, het schip waarmee Columbus naar de overkant van de oceaan voer en bij toeval Amerika ontdekte. Aan het eind van de wandelpromenade van de Avenida do Mar ligt tussen de rotsen het imposante Fortaleza de São Tiago. Vanaf de uitkijktorens van deze zestiende-eeuwse vesting heb je een adembenemend uitzicht over het historische centrum en de baai van Funchal. Naast het fort kun je in een van de vele kabelbanen stappen. Deze verbinding leidt je naar het historische centrum. Hier vind je vele versmarkten, musea en parken. Als je de kabelbaan echter helemaal naar boven neemt, kun je de prachtige Jardim Botanico bezoeken.

Westkust We rijden via de zuidkust Funchal uit en stuiten na nog geen twintig kilometer op de volgende unieke locatie: Cural das Feiras, het nonnendal. In een vallei op 600 meter hoogte vind je, verscholen tussen de boomtoppen, een uniek dorpje waar de nonnen vier eeuwen geleden naartoe vluchtten. Dit uit angst voor de moordzuchtige piraten die destijds over Madeira heersten. Hoewel het uitzicht vanuit het dorpje al onbeschrijfelijk mooi is, vind je iets verderop Cabo Girão. Dit uitkijkpunt is gelegen op een bijna 600 meter hoge klif en is zo bijzonder vanwege de glazen vloer. Zo kun je recht onder je schoenzolen een duizelingwekkend diepe afgrond in turen.

Porto Moni We trekken verder naar het meest noordwestel ke puntje van het eiland en komen uit in het kustplaatsje Porto Moniz. Hoewel het stadje de reis al waard is, is dit vooral dé plek om de vulkanische aard van Madeira in je op te nemen. Dit kun je het beste doen door een duik te nemen in een van de natuurl ke baden. Een soort vulkanische zwembaden, gevuld met zeewater dat continu wordt aangevoerd door de hoge golven die tegen de ondergelegen kliffen uiteenspatten. Een unieke ervaring, en omdat Madeira vanwege dit vulkanisch gesteente nauwelijks zandstranden kent – de plezierigste en veiligste manier om in zee te plonzen. We drogen ons af en rijden verder langs de noordkust.

Watervallen De noordkant van Madeira is vanwege de hoge vochtigheid het groenst, maar de kliffen en rotsen ook het ruigst. Als we de weg langs de noordkust afrijden en bij het stadje São Vincente rechtsaf slaan, komen we uit bij het startpunt van de mooiste wandelroutes van Madeira: de PR6 en PR6.1 geheten. Tijdens de wandeling van ongeveer een uur, hoor je het water van de Risco waterval steeds dichterbij komen. De waterval klettert vanuit het hooggebergte van Madeira (de top ligt op meer dan 1800 meter) op deze plek via de bergwanden lijnrecht naar beneden. Iets verderop vind je het broertje van Risco; 25 Fontes. De wandeling hiernaartoe is sprookjesachtig, maar aanzienlijk pittiger door de grote hoogteverschillen. Het einddoel mag er echter zijn. Verdeeld over 25 losse stroompjes mondt de 25 Fontes met aanzienlijk minder geweld dan zijn broertje uit in een prachtige lagune.

Avontuur en rust Terug in Funchal maken we de balans op. Onze rondreis heeft ons vooral doen inzien dat Madeira een eiland is dat met iedere kilometer die je aflegt, een ander gezicht opzet. De tamelijk bizarre verschillen in klimaat en landschap wekken de illusie dat dit eiland een verzamelalbum is van alle wereldse windstreken, geclusterd op deze vulkanische rots in de Atlantische Oceaan. Door deze variëteit is Madeira een bestemming die veel toeristen op hun wenken zal bedienen. Wie op zoek is naar avontuur kan een jeep huren en de vele onverharde wegen verkennen, bergen beklimmen of watersporten. Maar voor wie liever twee weken heen en weer pendelt tussen het zwembad en de restaurants, is het aanbod om simpelweg tot rust te komen ook enorm. Wat je ook besluit om te doen, je kunt het doen in alle rust. Madeira is (nu) nog tamelijk onontdekt door de grote hordes toeristen. Gaat dat zien.